Meer dan welke andere musical dan ook zijn de inhoud, het woordgebruik, het geluid en de sfeer van Hair verbonden met de tijd waarin het stuk geschreven werd, schrijft John Bush Jones in Our Musicals, Ourselves. Hair was het vleesgeworden product van de Amerikaanse hippiecultuur van de jaren zestig. Na verschillende Off-Broadwayproducties ging Hair in 1968 in première op Broadway. Van begin af aan werd de voorstelling geassocieerd met de jeugd; zowel de schrijvers van het stuk als de castleden waren jong, en de meeste onbekend.

Fragmentarische musical
Hair was bovendien de eerste zogenaamde fragmentarische musical (andere fragmentarische musicals, zoals Company, zouden snel volgen). Een duidelijk, conventioneel plot was er niet, waardoor de liedjes geen logische, dramatische ontwikkeling doormaakten. Met andere woorden: Hair had een non-lineair plot, waarin de liedjes makkelijk door elkaar gegooid kunnen worden. Het was het thema, met de boodschap van vrede en liefde, dat het belangrijkst was in deze musical.

Protesterende heilsoldaten
De musical Hair maakte heel wat los, maar misschien op andere manieren dan je zou denken. Zo nam de legerleiding in Israël aanstoot aan het nummer “Song of Peace”, dat demoraliserend zou werken op de soldaten vanwege het pacifistische karakter van het lied. Het Franse leger des heils verklaarde op haar beurt de oorlog aan de erotiek, en daarmee aan Hair. Heilsoldaten protesteerden tijdens de voorstellingen vanuit de zaal tegen de musical. En in Nederland werd het Comité ter Verhindering van de Nederlandse Opvoering van de Musical Hair opgericht. Karel Nufaer van het Comité vond dat de musical pretendeerde een beeld te schetsen van de hippe jeugd, dat volgens hem niets te maken had met ‘de werkelijke progressieve swingende jeugd’. Dat kon echt niet, zo zei hij tegen De Tijd. ‘Het is vals, helemaal vals. Hip is een commercieel woord geworden.’


Mobiel theater
Het Comité kon niet verhinderen dat Hair er toch kwam. De musical was intussen in première gegaan op het Londense West End, en in 1969 kwam de Britse cast voor één enkele uitvoering naar het Circustheater in Scheveningen. Niet veel later werd een Nederlandse productie van Hair aangekondigd. In 1970 ging die in première in een uit Engeland overgebracht mobiel theater dat werd neergezet naast het Olympisch Stadion in Amsterdam. Eigenlijk was deze eerste Nederlandse productie meer internationaal dan Nederlands: producent David Conyers was een Engelsman, en ook op het toneel stonden, naast Nederlandse acteurs, Engelsen, Fransen en Zwitsers. De dialogen werden in het Nederlands, Frans en Engels gevoerd en de meeste liedjes werden in het Engels gezongen.

Idols-versie
Ondanks de band die Hair heeft met de tijd waarin de musical geschreven is, zijn er in Nederland meer opvoeringen van het stuk geweest in de eenentwintigste eeuw dan in de jaren zestig en zeventig. In 2005 werd de musical herhaald met René van Kooten in de hoofdrol, en twee jaar laten was er de versie vol met Idols-kandidaten. In 2011 deed een internationale versie ons land aan, en nu is het dan tijd voor de productie van Stage Entertainment, waarmee de producent zich voor het eerst aan deze titel waagt. Wat denk je, zou Comité ter Verhindering van de Nederlandse Opvoering van de Musical Hair deze productie wel goedkeuren?



Bronnen
Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad, 'Israël te pacifistisch', 27 december 1969.
De Waarheid, 'Dringen voor Hair', 30 december 1969.
De Telegraaf, 'Het leger ten strijde', 30 december 1969.