Column: 'Vluchten kan niet meer'

Op de avond dat Europa de terreurdaad in Parijs verafschuwt en betreurt, worden er zo’n vijfhonderd kilometer verderop prijzen uitgereikt. Slechts William Spaaij, Cornald Maas, Fred Boot en de autocue van Frits Sissing stonden stil bij de tragische gebeurtenis. De tragiek deed me realiseren dat ik meer dan ooit verlang naar escapisme; het ontkomen aan je eigen werkelijkheid door deze te ontvluchten naar een schijnwerkelijkheid, oftewel in dit geval: het theater.

Het terugkeren van de Musical Awards is een logisch gevolg van de nog altijd grote belangstelling voor musicals in Nederland. Voor het vak is het natuurlijk fantastisch dat er naast de jaarlijkse Uitmarkt ruimte is voor nóg een groot televisie-evenement geheel in het teken van het genre: een avond waar zowel lopende en nieuwe producties zich kunnen tonen aan een groot publiek. Dat dit wordt afgewisseld met een flinke dosis zelfverheerlijking in de vorm van gouden beeldjes hoort er nou eenmaal bij.

Ironisch om te zien was dat uitgerekend op een avond waar alles lijkt te draaien om het individu, de publieksprijs wordt uitgereikt aan een voorstelling die draait om het collectief. Zonder met Musical Awards-bekroonde sterren brak Soldaat van Oranje - De Musical alle records.  “The show is the star” verwoordde s ‘werelds grootste theaterproducent Cameron Mackintosh al eens eerder en ook deze avond bleek weer zijn gelijk.

De Nederlandse musical staat al lang niet meer in de kinderschoenen en is een op zichzelf staand genre geworden. Waar we echter niet aan voorbij mogen gaan, is de kritische blik waarmee we kijken naar de manier waarop ze worden geproduceerd. Positieve ontwikkelingen hierin zijn er al langere tijd gaande; het aantal oorspronkelijk Nederlandse musicals groeit gestaag en ook het Ro Theater is als gesubsidieerd gezelschap een welkome toevoeging aan de diversiteit van het theaterlandschap. Het grote aantal awards dat werd uitgereikt aan oorspronkelijk Nederlandse musicals als De Kleine Blonde Dood, Moeder Ik Wil Bij De Revue en de publieksprijs voor Soldaat van Oranje – De Musical bevestigen de waardering hiervoor vanuit het vak zelf, de pers en het publiek.

De overname van Albert Verlinde Entertainment door Joop van den Ende kan een volgende stap voor het genre betekenen. Laat dit echter niet ten koste gaan van de oorspronkelijk Nederlandse producties, want juist deze bieden de kans het genre verder te doen ontwikkelen. In tijden waarin we graag vluchten in een voorstelling, film, game of andere amusementsvorm moeten we oppassen niet te ontsnappen aan de werkelijkheid. Ook het musicalgenre biedt mogelijkheden tot maatschappijkritiek en juist datgene ontbreekt nog te vaak. Het zijn niet alleen Nederlandse gesubsidieerde toneelgezelschappen die deze taak hebben, ook commerciële musicalproducenten nemen een essentiële plek in binnen onze samenleving. Er is altijd ruimte voor producties op de huid van de tijd zonder daarbij expliciet te reageren op politieke en maatschappelijke ontwikkelingen.

‘Vluchten kan niet meer’ zongen Frans Halsema en Jenny Arean in de jaren zeventig in de Annie M.G. Schmidt-musical En Nu naar Bed. Het typeert het eeuwige verlangen naar escapisme, en óók musical moet zich bewust blijven van de rol die het hierin speelt.

Geschreven door: Dennis Piek – auteur van het boek Musical 2.0 - Een nieuwe generatie